Over iets meer dan een maand is dit jaar afgelopen en volgen er nieuwjaarswensen. Vaak wensen we elkaar dan veel gezondheid toe. Dat is hard nodig, want het RIVM constateert dat het met onze gezondheid niet goed gaat. Waar in het Nationaal Preventieakkoord nog gestreefd wordt naar maximaal 40 tot 45% obesitas in 2040, lijkt dat doel ver weg en zal het eerder op 60 tot 65% uitkomen. En niet alleen ons gewicht, maar ook onze mentale gezondheid, Alzheimer/dementie en vergrijzing zorgen ervoor dat onze zorgvoorziening in de toekomst vast gaat lopen.
Het is niet dat er niets gebeurt, maar het heeft te weinig effect. Wethouder Vermin heeft de (on)dankbare taak om te werken aan de gezondheid van de burgers in deze stad. Dat doet hij vast met alle positieve intenties die er te vinden zijn. Helaas moet hij constateren dat dit lastig is. Zo liet hij op Linkedin weten het best frustrerend te vinden dat er bij een bushokje, nabij een school, een reclame is dat het eten bij een fastfoodketen goedkoper is dan boodschappen. Hij wil wel eens gesprek aangaan over die reclame en hoe dit nog maatschappelijk verantwoord is.
Vermin schreef: "Het levensgeluk van mensen staat op hiermee op het spel. Ik vind het onverteerbaar dat er mensen zijn die 7 jaar korter leven of tot wel 17 (!) jaar eerder dan anderen inleveren op kwaliteit van leven. En laat helder zijn, iedereen is vrij om te eten wat diegene wil. Maar het is wel water naar de zee dragen als vol continu onze inwoners verleid worden om de ongezonde keuze te maken. Het bovendien promoten als goedkoper dan boodschappen legt pijnlijk bloot waar het mis gaat."
Wat mij betreft heeft hij volkomen gelijk. In Den Bosch wordt gewerkt aan Samen Gezond. Dat gaat niet alleen over voeding, maar ook over bewegen en mentale gesteldheid. 10 jaar geleden begon men met JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht). Of die term nog aanspreekt is een andere discussie, maar als je als jongere al slachtoffer wordt van obesitas, probeer daar dan maar eens vanaf te komen. Vorige week bleek er nog genoeg inspiratie om door te gaan met het gezond houden en krijgen van mensen. In Den Bosch hebben we daarvoor zelfs een programmamanager, Deniz Özkanli. Hij zal nog hard moeten werken om Samen Gezond een smoelwerk te geven.
Ongetwijfeld zijn alle initiatieven goed bedoeld en bereiken op kleine schaal successen. In diverse buurten zijn er initiatieven om mensen gezond te krijgen. Dat is goed, maar als ik het rapport van het RIVM lees, is er meer nodig. Nu al lees ik dat mensen met obesitas willen dat er meer rekening met hun wordt gehouden. Dat is even schrikken, want veel zaken in onze samenleving zijn niet ingericht op mensen met overgewicht. De stoelen moeten breder en wellicht ook deuropeningen. Moeten de toiletten worden aangepast en hoe zit het met de openbare ruimte? De vraag is niet onterecht, maar de reden wel. In veel gevallen is overgewicht te voorkomen. Het is namelijk een groeiend probleem, letterlijk en figuurlijk. Dat wil zeggen dat het ook weer in te perken is. Ik denk dat het voor iedereen prettiger is als mensen met overgewicht weer naar 'normale' proporties teruggaan dan dat we alles in de samenleving gaan aanpassen. Voor degenen die een erfelijke aanleg hebben wellicht vervelend.
Gezondheid zou niet moeilijk moeten zijn in een wereld waar genoeg gezond voedsel is te vinden. Eigenlijk is het meeste voedsel best gezond, we maken er echter te vaak ongezond voedsel van. Het is een keuze. In het Paleiskwartier zit een McDonalds en die zit geregeld vol. Een paar deuren verder zit een Vegan restaurant, waarvan ik me afvraag hoe ze het overleven. Het is maar om aan te geven dat een ieder een keuze kan maken. Die keuze wordt nu vaak met de portemonnee gemaakt, maar zou vaker met het hoofd, of nog beter met het hart gemaakt moeten worden.
Voor de toekomst is er verbinding nodig. Daarvoor was afgelopen vrijdag een bijeenkomst om een vervolg op het programmaplan voor Samen Gezond op te stellen met als doel het verkleinen van gezondheidsverschillen.
Özkanli: "Het was een bijeenkomst vol energie, inspiratie en actie, met een duidelijke boodschap: samen kunnen we de gezondheidskloof verkleinen. Op naar een gezondere generatie in 2040!"
De berichten van het RIVM zijn daarin niet hoopgevend. Maar als je straks toost op de gezondheid van je medemens, kun je alvast beginnen met het vullen van je glas met appelsap in plaats van een alcoholhoudende bubbeltjes drank. Dat is pas echt 'op je gezondheid'.
