Een lokaal weekblad belangrijk voor lokale verbinding. Fotograaf: Alfred Heeroma - Bron: Den Bosch Politiek
Waar haal je informatie vandaan? Veel mensen zullen sociale media zeggen en uit onderzoek blijkt dat veel jongeren dat als bron gebruiken. Online kranten worden ook nog wel eens geraadpleegd. Ouderen zijn daarin meer honkvast dan jongeren. Wie met digitale techniek is opgegroeid, zal informatie op papier minder tot zich nemen. Wel jammer, want ander onderzoek geeft aan dat lezen vanaf papier beter is voor de hersenen dan lezen vanaf een scherm.
Dagbladen, vooral op papier, zien het aantal abonnementen al jaren hard achteruit hollen. Wat ook niet helpt is dat advertentiegelden vaak gaan naar de bigtech databedrijven (zo'n 80%) en de overige media dan maar moet vechten om het restant. Wel moet ik opmerken dat het totale reclamebudget nog steeds toeneemt.
Veel mensen vinden het nieuws nu niet iets om vrolijk van te worden. Het bevat veel ellende en je krijgt de indruk dat het leven niet meer goed komt. Nu valt dat ook wel weer mee, want als ik de World Happiness Index mag geloven is de Nederlander (zover die bestaat) nog steeds een van de gelukkigste mensensoorten op aarde. Ik las in een recent rapport dat bijna 80% van de Nederlanders zelfs gelukkig is met de woonsituatie, al ziet een zelfde percentage de toekomst van wonen wel somber in.
Communiceren kan op vele manieren. Het kan non-verbaal, verbaal, op schrift en in beeld. Voor non-verbaal is het wel nodig om elkaar te ontmoeten. Je zou denken dat we dat amper nog doen, maar ook dat valt wel mee. Je kan aan een gezichtsuitdrukking zien of iemand iets meent of hoe de stemming is. Al is een dergelijke eerste indruk niet zaligmakend en heel vaak ook onjuist. Toch zegt men vaak dat je maar een kans krijgt voor een eerste indruk. Op zich een waarheid als een koe, maar men zou nimmer moeten afgaan op een eerste indruk. Voor verbale indruk is een lijfelijk contact, dankzij het beeldschermwerken, niet per se noodzakelijk, maar toch wenselijk. De manier waarop dingen gezegd worden (intonatie) gezegd wordt kan belangrijk zijn. Ook de combinatie met non-verbaal kan belangrijk zijn. Als iemand lachend zegt dat er een sterfgeval is, dan komt dat toch anders over dan als dat met een sombere verdrietige stem wordt gezegd.
Het kan ook zijn dat iemand een heel verhaal vertelt en een ander wel luistert, maar dat meer doet uit beleefdheid dan om het ook echt op te nemen. Actief luisteren is een kunst apart en vergt ook dat de uitgesproken informatie ook echt als interessant wordt ervaren.
Dan heb ik het nog niet eens over hoe zaken moeten worden geïnterpreteerd (detonatie). Als iemand zegt ergens over te willen nadenken is dat heel iets anders dan dat iemand er ook echt iets mee gaat doen. Dat heeft weer te maken met de belevingswereld van de ontvanger (referentiekader). Over communicatie moet je nadenken, want de boodschap die gezonden wordt is vaak niet gelijk aan het bericht dat wordt ontvangen. En zenden (informeren) alleen werkt ook niet.
In de wereld van communicatie zijn er velen wegen. Eigenlijk is het lokale weekblad daarin een vreemde eend. Omdat het wekelijks is, zijn de artikelen vaak geen echt nieuws, al kan dat voor de lezer wel zo zijn omdat die geen andere lokale media raadpleegt. Maar eigenlijk is dit weekblad ook helemaal niet bedoeld voor nieuws. Het weekblad is veel meer voor de verbinding. Je raadpleegt de krant voor activiteiten van verenigingen, kaart- of bingoavonden of informatieavonden. In die zin dragen de weekbladen bij aan een democratische waarde. Lokale media is op veel plekken aan het verdwijnen. Steeds meer mensen zijn beter op de hoogte van er landelijk speelt dan wat er op lokaal gebied speelt.
Het lokale weekblad staat echter onder druk. Landelijk verdwijnen de kranten steeds vaker en ook de oplage wordt lager. Een aantal van de kranten is dan wel weer online te vinden, maar dat bereikt ook niet iedereen. In onderzoek naar media worden de lokale weekbladen vaak niet meegenomen of ze nemen een ondergeschikt rol in.
Dit verzin ik niet zelf, maar komt uit een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Uit dat onderzoek komt ook naar voren dat 1/3 van een weekblad uit advertenties bestaat en 1/5 uit agenda. Nieuws en gemeentelijk informatie is goed voor elk ongeveer 10% van de inhoud. Politiek nieuws staat er amper in.
Kijkend naar Den Bosch is er eigenlijk nog best veel lokale informatie. Het Brabants Dagblad geeft lokale informatie, niet alleen politiek, maar ook sociale content. DTV brengt ook best veel informatieve items en de Bossche Omroep heeft best veel ruimte voor artikelen en persberichten en soms een opiniërend stukje. Of daarmee alle relevante informatie bij de burgers komt, is de vraag.
Gelukkig zie ik ook weer dat buurtkranten in de lift zitten, niet alleen op papier, maar ook online. Van sommige wijkmanagers weet ik dat die daar positief op inzetten. Het is dan wel jammer dat door de opt-in die sinds 1 januari geldt minder mensen deze informatie krijgen.
Wie het lokale weekblad een 'suffertje' noemt, doet eigenlijk geen recht aan het belang van het week huis-aan-huisblad.
