Jongeren kan men niet zomaar in een hokje stoppen. Fotograaf: Alfred Heeroma - Bron: Den Bosch Politiek
Waar ik een aversie tegen heb is om zaken of groepen te generaliseren. Dat doen veel mensen in Nederland (en daarbuiten), zowel in de samenleving als in de politiek. Het vertroebelt de beeldvorming en draagt niet bij aan een constructieve omgangsnorm in de samenleving.
Vaak hoort men een mening over jongeren. Ze zijn watjes, telefoonverslaafd, mentaal in de war, weten niet wat werken is enzovoort. Allemaal vooroordelen die niet bijdragen aan welke oplossing dan ook. Zolang men alleen spreekt over een groep en niet met een groep, dan komt men niet tot een kern van een mogelijk probleem.
Als jongere senior zie ik wel verschillen tussen waar veel jongeren mee opgroeien en waar ik mee opgegroeid ben. Toen ik jong was waren er amper computers, laat staan mobiele telefoons, sociale media en commerciële televisie. Religie vormde ook een belangrijkere rol, vooral het Christelijke geloof. Ik zag of hoorde wel van gastarbeiders, maar daar was toch een soort van scheiding tussen deze mensen en de Nederlandse samenleving. Simpelweg omdat weinigen dachten dat integratie nuttig zou kunnen zijn.
Maar wat gebeurt er als men wel spreekt met jongeren? Dat gebeurde vorige week. Zelf was ik er niet bij, maar het ging over jongeren met een Moslim achtergrond die zich gediscrimineerd voelen. Uit weergaven op LinkedIn lees ik dat er jongeren zijn die zich verloren en ongehoord voelen. Zo meldt manager Houda Hamel: "Gisteravond deelden moedige jongeren hun ervaringen over moslimdiscriminatie in een indringend gesprek. Hun getuigenissen waren pijnlijk, maar bovenal krachtig. Ze spraken met vastberadenheid en de hoop op een stad die echt van iedereen is. Een plek waar ze zich welkom en gelijkwaardig voelen."
Blijkbaar hebben deze jongeren moeite om zich uit te spreken. Dat is niet zo vreemd als je je gediscrimineerd voelt. De volgende dag ontving ze nog een paar verhalen van jongeren die deze avond niet aanwezig waren. Die waren net zo pijnlijk.
Gemeenteraadslid Osman Cifci was er ook bij (hij was zelfs een van de organisatoren). De avond werd bezocht door ongeveer 40 jongeren waarvan de helft jonger dan 27 jaar. In zijn reactie geeft hij aan: "Persoonlijk heb ik niet heel veel discriminatie meegemaakt, maar zo'n avond liet me opnieuw zien hóe belangrijk het is dat dit onderwerp wordt besproken. Want er zijn nog steeds te veel mensen die bewust of onbewust buitensluiten. Daarom is het goed dat dit onderzocht is. En vooral: dat we hier met elkaar over praten. Ondanks de pijn was het vooral een avond van hoop, herkenning en verbinding. We staan niet alleen. En dit was pas het begin."
Nu ben ik zelf van mening dat dé Moslim niet bestaat, maar in een land waar godsdienstvrijheid in de (grond)wet staat, blijkt de praktijk weerbarstiger. Vandaag publiceerde het CBS cijfers over de religie in Nederland. 44% van de bevolking rekent zich nog tot een religie (en dat is zowaar een stijging, want 2023 was het 42%). Slechts 6% (en dat is al jaren zo) noemt zich Islamiet. Dat er een groei is van het aantal Moslims klopt alleen omdat de bevolking groeit, maar relatief gezien is er geen groei. Toch nemen sommige politici de term tsunami van Moslims in de mond. Steeds meer burgers geloven dat ook, maar cijfermatig is het niet waar. Wat wel uit de cijfers is op te maken is dat de groep jongeren dat zich rekent als Islamiet groter (9 tot 13%) is dan bij ouderen (1 tot 8%).
Er is ook nog een andere kant aan het probleem. Aan de buitenkant kun je niet altijd zien wie er wel Moslim (of Christen) is. Vaak wordt gedacht dat alle Marokkanen en Turken Islamiet zijn, maar dat is in de praktijk helemaal niet zo. Sterker nog, het oordeel op uiterlijk is sowieso een slechte raadgever. Iemand met een niet-blank tintje kan namelijk net zo goed een 'echte' Nederlander zijn als iemand die blank is. Anderzijds kan iemand die blank is wel eens geen Nederlander zijn. Toch zitten bij veel mensen die vooroordelen erin. Ik zal erkennen dat dit bij mij ook zo is. Ik betrap mezelf er redelijk vaak op dat ik mensen op basis van hun uiterlijk in een hokje plaats. Gelukkig herken ik het vaak en corrigeer ik mezelf, maar een garantie dat ik nooit in de fout ga, nee die ga ik niet geven. En wie denkt zelf schoon te zijn van voordelen, raad ik aan de factcheckers van gisteravond te bekijken (alleen beschikbaar als men is aangemeld).
Terugkomend op de vraag of jongeren bestaan. Ja jongeren bestaan, maar zijn net zo divers als het leven zelf. Alleen al op basis van leeftijd is er onderscheid te maken. In grote lijnen (!) kan gesteld worden dat tot 12 jaar er nog sprake is van een speels element, van 12 tot 20 jaar een stoer element en van 20 tot 35 van een meer maatschappelijk bewust element. Maar daarbinnen zijn dus ook weer veel variaties, waarbij religie een van de factoren is.
De jongeren die vorige week bij de avond waren hadden het over moslimdiscriminatie. Die zal er zeker zijn en het is goed dat er over wordt gesproken en dat er vervolg komt. Het lijkt mij echter dat het een van aspecten is uit het leven die jongeren ervaren.
Helaas worden jongeren nog steeds te vaak aangeduid als een homogene groep. Het zou al een goede stap zijn als men dat beeld eens kon loslaten en elke jongere op een eigenwaarde gaat waarderen. Dan komt men er wellicht achter dat dé jongere inderdaad niet bestaat.
